Vitamin K là một thành phần quan trọng của hệ enzym gan tổng hợp ra các yếu tố đông máu như prothrombin (yếu tố II), các yếu tố VII, IX, X, là một nhóm các vitamin hòa tan trong chất béo, giống nhau về cấu trúc và có vai trò quan trọng trong quá trình điều chỉnh sự đông đặc của máu, cần thiết cho sự hỗ trợ đông máu.
Có 2 loại vitamin K dạng tự nhiên là Vitamin K1 hay còn gọi là phylloquinone được tìm thấy trong thức ăn tự nhiên và vitamin K2 hay còn gọi là menaquinone được tạo ra bởi các loại vi khuẩn có ích ở trong ruột.
Có 3 dạng vitamin K tổng hợp được biết: các vitamin K3, K4, và K5. Dù vitamin K1 and K2 tự nhiên là không độc, dạng tổng hợp K3 (menadione) lại độc tính.
Hầu hết lượng vitamin K mà cơ thể cần đều do các vi khuẩn đường ruột sản sinh, và một phần được lấy từ thức ăn. Vitamin K được dự trữ chủ yếu trong gan.
Nếu bạn được kê toa thuốc làm loãng máu thì hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc bổ sung vitamin K bởi vì vitamin K có thể cản trở tác động của thuốc.
TÁC DỤNG CỦA VITAMIN K
Vitamin K thường được dùng trong một số trường hợp sau đây:
- Ngăn ngừa những vấn đề đông máu ở trẻ sơ sinh bị thiếu hụt vitamin K
- Điều trị xuất huyết do các thuốc như salicylate, sulfonamide, quinine, quinidine hoặc kháng sinh
- Điều trị và phòng ngừa thiếu hụt vitamin K.
- Ngăn ngừa và điều trị yếu xương và giảm triệu chứng ngứa trong bệnh xơ gan mật;
- Uống vitamin K2 (menaquinone) để trị loãng xương, mất xương do sử dụng steroids cũng như hạ cholesterol máu ở những người lọc máu. Kích hoạt protein osteocalcin, giúp gắn ion canxi vào khung xương, ngăn ngừa loãng xương.
- Thoa lên da để loại bỏ tĩnh mạch mạng nhện, vết bầm tím, vết sẹo, vết rạn da và bỏng
- Thoa lên da để trị bệnh trứng cá đỏ, gây mụn đỏ trên da và mặt
- Trong phẫu thuật, vitamin K thường được dùng để thúc đẩy nhanh quá trình lành da, giảm sưng và bầm.
- Tăng cường chức năng của tế bào nội mô mạch máu chống xơ vữa động mạch, chống tắc nghẽn mạch, tránh nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực.
BỆNH DO THIẾU VITAMIN K
Tình trạng thiếu vitamin K do chế độ ăn uống là khá hiếm bởi vì cơ thể nhận được hầu hết lượng vitamin K từ các lợi khuẩn trong đường ruột. Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt có thể xảy ra ở những người mắc phải các bệnh làm ảnh hưởng đến việc hấp thu chất béo trong đường ruột như bệnh xơ hóa nang. Ngoài ra, việc sử dụng kháng sinh kéo dài có thể dẫn đến thiếu vitamin K do tác động của kháng sinh lên các lợi khuẩn trong đường ruột.
Do tình trạng thiếu vitamin K làm giảm khả năng đông máu nên triệu chứng thiếu vitamin này bao gồm: xuất huyết ở miệng, đường sinh dục, đường tiểu, dạ dày, ruột và da, da dễ bị thâm tím.
Ở trẻ sơ sinh, phải mất khoảng một tuần thì các lợi khuẩn trong đường ruột mới có thể sản xuất vitamin K. Vì vậy mà trẻ sơ sinh có nguy cơ mắc phải chứng xuất huyết. Ngày nay, trẻ sơ sinh thường được tiêm vitamin K ngay sau sinh để giúp làm đông máu nếu có xuất huyết xảy ra.